In een podcast gaan loopbaancoach Amee Bakker en studente Tessa Rutenfrans in gesprek over hoe zo’n keuzeproces eruit kan zien. De loopbaancoaches van ons ROC begeleiden studenten die dit soort vragen hebben naar een passende plek op de arbeidsmarkt of naar een passende vervolgopleiding, waar nodig in samenwerking met gemeenten, Werkplein of andere instanties. 

Luister de podcast hier 

Met een schuin onderzoeksoog naar de podcast; Fontys Hogeschool Eindhoven

Elke Rooijakkers, studiekeuzeadviseur bij Fontys Hogeschool in Eindhoven en Annemieke van der Horst, onderzoeker bij lectoraat Leren Floreren van Fontys Hogeschool in Eindhoven, verbinden het gesprek in de podcast met wat er bekend is vanuit onderzoek.

Keuzes maken kun je onderverdelen in drie stappen

“Het maken van een keuze kun je eigenlijk onderverdelen in drie stappen in een keuzecirkel (Meens, 2020: Keuzes maken)

1. Het ervaren van een (mogelijke) keuze: bijvoorbeeld een meeloop dag beleven of echt starten met een studie.
2. Reflecteren op wat het ervaren van die keuze met je doet: Word je er blij van? Past het bij jou?
3. Kiezen: het maken van een keuze, je gaat ervoor, je gaat ermee beginnen.

Kiezen zorgt voor een ervaring, daar kun je kritisch over nadenken en op terugkijken en dan kom je weer tot een nieuwe keuze. Dat kan zijn “naarmate mijn stage vordert, twijfel ik of van acht tot vijf op kantoor zitten wel bij mij past” of juist “deze stage past bij mij, dus ik zit goed op m’n plek en ik blijf”.

Autonomie, verbondenheid en competentie

Verder blijken de elementen autonomie, verbondenheid en competentie, velen bekend vanuit de zelfdeterminatietheorie van Ryan en Deci (2002), ook belangrijk bij het maken van keuzes. Keuzes die écht goed bij de student als persoon passen:

Autonomie: Studenten moeten ruimte voelen om zelf keuzes te maken. Er moet “iets” te kiezen zijn, niet alles ligt al vast of is al door een ander voor de student besloten.

Verbondenheid: Bij het maken van keuzes is het belangrijk dat studenten dit in gesprek met iemand anders kunnen doen – om keuzes en opties te bespreken met de mensen om hen heen, bijvoorbeeld met een loopbaancoach. Het is fijn als een ander naar hen luistert en met hen meedenkt, zodat de student zich gehoord en begrepen voelt.

Competentie: Het is belangrijk dat studenten het gevoel hebben dat ze het kunnen. Bij het maken van keuzes kun je dan denken aan dat studenten het gevoel hebben dat ze er klaar voor zijn om te gaan werken of dat ze het aankunnen om te gaan doorstuderen.

Zelfreflectie

Om een “goede” keuze te maken, is het nodig om op onderzoek uit te gaan. Om te kijken wat de opties zijn, wat van die opties het beste bij de student past en waar hij/zij blij van wordt. Dat betekent dat ze tijd moeten investeren in zichzelf om te ontdekken wat goed voelt. Kritisch kijken naar wat ze over zich zelf denken (opvattingen) of wat de omgeving over hen denkt en of dat (nog) wel klopt. Dat vraagt om zelfreflectie. En juist daar kunnen loopbaancoaches goed bij ondersteunen!

Een leven lang ontwikkelen

In de wereld om ons heen wordt er veel gesproken over “een leven lang ontwikkelen” en kan het zo maar zijn dat we niet meer 20 jaar hetzelfde beroep uitoefenen. Er wordt van ons verwacht dat we ons blijven ontwikkelen. Wanneer studenten ontdekken, al dan niet met onze hulp. waar zij blij van worden en waar hun kwaliteiten liggen, hebben zij daar de rest van hun leven profijt van!”
 

*Boek: Meens, E.E.M. (2020). Een leven lang kiezen. Het coachen van loopbaan- en levenskeuzes. Amsterdam: Boom uitgevers.

 

Lees ook de boekrecensie van Leon Abbink over ouderbetrokkenheid